Filosofiecafé: Het raadsel van het ik

Let op er zijn een aantal veranderingen. We starten met de lezing voortaan
om 19.30, zodat er iets meer rust en ruimte is voor alle onderdelen, de lezing,
de pauze en de ruimte voor gesprek. De zaal is open vanaf 19.15 uur.

Gezien de toegenomen kosten moeten we tot onze spijt de toegang verhogen van
€ 7 naar € 10.

En er is een bestuurswisseling, Peter Wester neemt de rol als voorzitter
over. Peter Wester (1973) maakt sinds 2023 deel uit van het bestuur van
Filosofiecafé Fryslân. Hij houdt zich in dit verband onder andere bezig met
marketing, relatiebeheer en de samenstelling en inhoud van het programma. Peter
studeerde kunst-geschiedenis aan de UvA en richt zich tegenwoordig met zijn
historisch bureau Tijdgenoot voornamelijk op de geschiedenis van bedrijven.
Peter koestert een grote belangstelling voor geschiedenis, filosofie en religie
en woont met zijn gezin in De Wilgen.

Over het onderwerp:

De schijnbaar simpele vraag ‘Wie ben ik?’ houdt ons vandaag de dag meer dan ooit bezig.

We worden gestimuleerd onszelf te zijn, ons Ware Zelf te ontdekken, en een levenspad te kiezen dat bij ons past. Maar kan dat wel? Kunnen we onszelf wel écht kennen? Als we een beeld hebben van wie we zijn, komt dat dan wel overeen met wie we écht zijn? En bestaat er wel een ‘écht’ ik, een ware zelf?

In oktober 2023 publiceerde dr. Martijn Veltkamp zijn 7 jaar durende zoektocht naar het antwoord op deze vragen in Het raadsel van het ik. Tijdens de lezing gaat hij in op de haaks op elkaar staande visies op het ´ik´ uit het verleden vanuit de filosofie en psychologie. Maar ook laat hij zien op welke manier deze eerdere opvattingen met elkaar te rijmen zijn. Verschillende onderwerpen die directe implicaties hebben voor hoe we veelal nadenken over het ´ik´ komen aan bod. Zo zoeken de meeste mensen hun ´ware ik´ in zichzelf, maar komt tijdens de lezing de stelling voorbij dat een al te narcistische aanpak is. En hoewel bedoeld als hulp, zal van de vele (zelfhulp)programma’s die mensen helpen hun ‘Ware Zelf’ te vinden worden verdedigd waarom dit mensen juist met een onoplosbaar probleem opzadelt. Tenslotte laat Veltkamp zien wat het ‘zelf’ dan wél is.

Martijn Veltkamp (1980) is psycholoog en werkzaam als universitair docent aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. In 2009 promoveerde hij aan de Universiteit Utrecht op onderzoek naar het onbewuste, en specifiek hoe en wanneer we onbewust gemotiveerd raken om doelen na te streven. Naast zijn werk aan de universiteit schrijft hij over onderwerpen die hem bezighouden. Zo handelde zijn debuut De verborgen motor (2015) over de psychologie van het wielrennen. Sinds 2016 richtte hij zich met name op de vraag of we onszelf kunnen kennen, en probeert hij diverse stromingen over het zelf en identiteit met elkaar te integreren. Dit resulteerde in het in 2023 verschenen Het raadsel van het ik. Interviews en artikelen over zijn werk verschenen onder andere op NTR, NOS, AT5, en in Trouw, de Volkskrant, Algemeen Dagblad, EOS wetenschap, en Filosofie magazine.